Zduńska Wola

szukaj w serwisie
zaloguj Przypomnij dane

Wiadomości / Spoza powiatu / Historia

Ustaw mniejszą czcionkę
Ustaw standardową czcionkę
Ustaw większą czcionkę
Kliknij, aby zobaczyć fotogalerię

Konrad Banaś współautorem publikacji o łódzkim strajku studentów

Redakcja, 03.03.2016, 11:12

Do artykułu dołączona jest fotogaleria

Niedawno ukazała się książka "Strajk studencki w Łodzi styczeń-luty 1981 r. Okruchy pamięci, zapisy źródłowe, ikonografia", której współautorem jest zduńskowolanin Konrad Banaś, student piątego roku historii na Uniwersytecie Łódzkim i członek Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli.

← REKLAMA

W Centrum Konferencyjnym Uniwersytetu Łódzkiego 26 lutego 2016 r. odbyła się promocja publikacji. Pozostałymi autorami są student Marcin Gawryszczak i dr hab. Krzysztof Lesiakowski. Promocja była połączona z 35-leciem wydarzenia i powstania Niezależnego Związku Studentów. W gali wzięło udział blisko 100 osób. Licznie reprezentowani byli ówcześni strajkowicze.

Treść wystąpienia Konrada Banasia:

W realizacji naszego centralnie założonego planu, mojej osobie przypadł tzw. "odcinek archiwalny". Zadanie to polegało na szerokiej kwerendzie w archiwach różnego typu, celem odnalezienia dokumentów dotyczących strajku studenckiego w 1981 r. Następnie dokonanie wstępnej selekcji i przepisywaniu treści dokumentów na komputer, zgodnie z zasadami edycji. W trakcie tej czynności należało rozwinąć skróty czy wyjaśnić wszelkie kwestie, które mogłyby być niezrozumiałe dla czytelnika. Przy przepisywaniu szczególnym problemem była słaba jakość graficzna dokumentu, utrudniająca jego odczytanie. Dotyczyło to szczególnie materiałów wytworzonych przez komitety strajkowe na tradycyjnych powielaczach. Największym jednak problemem były rękopisy z IPN, ale przy wytężonej woli udało się temu zaradzić.
Naszym celem było odtworzenie strajku jako szerokiego spektrum. Stąd kwerenda w archiwach różnej proweniencji, zarówno państwowe: APŁ, AAN, uczelniane: AUŁ, APŁ, AUM, kopie materiałów dotyczących WSM, PWSFTviT czy PWSSP zamieszczone w pracy magisterskiej Damiana Kramczyka, archiwum kościelne: AAŁ czy oczywiście IPN. W książce jest sporo dokumentów, które wytworzyły studenckie komitety strajkowe. W ten sposób chcieliśmy przedstawić siłę oddziaływania strajku w regionie i Polsce.
Jak już wspomniał Pan Profesor jeżeli chodzi o dobór dokumentów kierowano się w pierwszym rzędzie zamiarem przybliżenia tych źródeł, które dotąd nie były publikowane lub szczegółowo opracowywane. Stąd wiele, wydawałoby się, ciekawych materiałów nie znalazło się w tej książce. Z pośród wszystkich dokumentów do których dotarłem przepisałem ponad 200, na łączną liczbę ponad 300 stron. Po ostatecznej selekcji do pracy zakwalifikowane zostało 75 dokumentów. Ta liczba spowodowana jest zarówno ograniczeniami objętościowymi jaki tym o czym już mówiłem, tzn. termanawanie materiałów już opracowanych.
Umieszczone w pracy dokumenty mają na celu przedstawienie przyczyn, przebiegu i finału strajku. Mają stanowić swoistą opowieść z punktu widzenia osób czy instytucji prawnych. To będzie zasadniczo różnić narrację aktową od relacji ustnych strajkowiczów, czym zajmował się kolega Gawryszczak. Można wynieść pogląd, że taka opowieść może być dla czytelnika nudniejsza niż świadectwa naocznych świadków. Jest jednak konieczna i zaręczam, że wiele dokumentów może być interesujących. Zebrany i opracowany przeze mnie materiał stanowi łatwo dostępne źródło dla studentów historii i nauk pokrewnych, pragnących zająć się oporem społecznym w PRL.
W APŁ dokonałem kwerendy w zespołach komitetów uczelnianych PZPR oraz komitecie miejskim PZPR. Partia była na bieżąco informowana o wydarzeniach na uczelni. Dokumenty te dają pogląd jak strajkowicze byli postrzegani zarówno przez działaczy miejskich jak i profesorów zrzeszonych w PZPR. Z analizy materiałów wynika, że postulaty dzielono na słuszne i tzw. polityczne, do których podchodzono co najmniej niechętnie. Interesujące dokumenty znajdują się w AAN. Kwerenda dotyczyła akt MNSWiT oraz URM, gdzie odnalazłem stenogramy z posiedzeń rady ministrów, odtajnione dopiero w 2000 roku. Z lektury można się dowiedzieć jak całą sytuację widział min. Górski, a czego nigdy nie mówił publicznie, dlaczego bał się, że strajk może się przenieść do gmachu ministerstwa czy dlaczego S. Ciosek radził za wszelką cenę zakończyć strajk.
Archiwa uczelniane przedstawiają interesujący nas problem poprzez protokoły rad wydziałów i senatów. Dokumenty te dają ogląd którzy profesorowie i w jaki sposób podchodzą do sprawy strajku. Informacje te można porównać z relacjami strajkowiczów. Kilka dokumentów z AAŁ mówi, iż strajk studentów nie był obojętny łódzkiemu duchowieństwu. Dokumenty studenckie, pochodzące ze zbiorów prywatnych, a których zdigitalizowane kopie posiada Pan Profesor, dają ogląd przede wszystkim w kwestii przebiegu akcji, problemów i nastrojów wśród studentów łódzkich uczelni. I oczywiście IPN. Tutaj skupiłem się na teczkach tajnych współpracowników SB, którymi byli niektórzy studenci biorący udział w strajku bądź nawet pełnili jakieś funkcje. Musze nadmienić, że w łódzkim IPN-e jest bardzo dużo teczek studentów, którzy byli TW na przełomie lat ’70 i ’80. Ja jednak skupiłem się na tych osoba, które informowały bezpiekę na temat strajku. W kwerendzie musiałem wziąć pod uwagę pracę panów Domagalskiego i termana, który wydali prace poświęconą temu wątkowi, ażeby nie powielać tych samych dokumentów. W odróżnieniu jednak od wydawnictwa wymienionych historyków, w naszej książce podaliśmy tożsamość TW, a nie tylko pseudonimy. Identyfikacji tej dokonał IPN, na podstawie posiadanych materiałów.
To tyle tytułem prezentacji wyników na "odcinku archiwalnym". Myślę, że obowiązkowe 100% normy zostało przeze mnie wykonane. Dziękuję.

Fragment wystąpienia K. Lesiakowskiego
1. Pomysł na przygotowanie tej książki zrodził się równo rok temu podczas promocji tomu studiów t. Łódzki strajk studencki styczeń - luty 1981. Spojrzenie po latach. Z dyskusji, która temu towarzyszyła wyraźnie wynikało, że dotąd w badaniach słabo zostały wykorzystane świadectwa uczestników strajku. Pojawiły się też konkretne pytania o zagospodarowanie ściśle określonych materiałów archiwalnych. Natomiast p. Wojciech Hempel - jak pamiętam - wprost zapytał dlaczego w pokazywanej wtedy książce nie było materiału ilustracyjnego i rozwiesił kilka egzemplarzy plakatu strajkowego z 1981, którego był autorem. Ta mini akcja artystyczna i głosy z Sali nie mogły przejść bez echa, gdyż pobrzmiewała w nich troska o pokazanie większego spektrum spraw związanych ze strajkiem, dotąd zdominowanych przez obraz tego co działo się w budynku Wydziału Filologicznego UŁ przy al. Kościuszki 65. Praktycznie już w trakcie tego spotkania zapadła decyzja, że należy przygotować kolejną książkę.

2. Czasu na zastanawianie się nad koncepcją nie było wiele - równo jeden rok. Ponieważ mnie przypadła rola koordynowania spraw związanych z przygotowaniem tej nowej publikacji, uznałem - że w myśl tego co podnosili uczestnicy dyskusji w lutym 2015 r. - iż w projektowanym tomie muszą się znaleźć te elementy, które nie zostały zamieszczone w tomie studiów z 2014 r.: relacje, dokumenty i zdjęcia. Wszystkie te materiały musiała jednak spinać jakaś myśl i winny się one zawierać w określonym przedziale czasowym. A ponadto w książce powinno się też znaleźć miejsce na ogólniejszą refleksję o znaczeniu strajku i dalszych losach jego głównych liderów.

3. W celu wykonania wspomnianego zadania stworzony został trzyosobowy zespół, co godne podkreślenia - dwie osoby z jego składu (Konrad Banaś i Marcin Gawryszczak) to aktualni studenci ostatniego roku studiów historycznych na UŁ. W pewnej mierze była to reakcja na doświadczenie z pracy z 15-osobowym zespołem naukowców, którzy przygotowywali poprzedni tom, ale przede wszystkim w ten sposób zarysowała się możliwość przeprowadzenia w trakcie konkretnych badań historycznych dodatkowych obserwacji dotyczących recepcji studenckiego doświadczenia sprzed 35 lat przez osoby, które obecnie są w tym samym wieku, ale żyją i studiują w krańcowo innych realiach. Ponadto wspomniani studenci mogli się wykazać umiejętnością przełożenia nabytej wiedzy teoretycznej na praktyczną działalność.

Najnowsze ogłoszenia

Komentarze (0)

  • Dodaj komentarz jako pierwszy!
~ Użytkownik niezarejestrowany [zarejestruj się w 30 sekund]
Wszystkie komentarze umieszczone pod informacjami prasowymi w portalu ZdunskaWola24.pl nie są moderowane w czasie rzeczywistym, nie są więc weryfikowane przed ich automatyczną publikacją. Wpisy łamiące prawo należy zgłaszać bezpośrednio do Wydawcy portalu.
Dodając komentarz na niniejszej stronie internetowej, autor tego komentarza oświadcza, że rozumie i świadomie akceptuje bezwarunkowe prawo Wydawcy portalu ZdunskaWola24.pl do usunięcia lub modyfikacji wpisanego komentarza oraz brak gwarancji zapewnienia ciągłości publikacji wpisanego komentarza, jako korespondencji niezamówionej przez Wydawcę portalu ZdunskaWola24.pl. Autor tego komentarza oświadcza również, że rozumie i akceptuje Regulamin portalu ZdunskaWola24.pl.
dodaj komentarz
W nauce istnieje tylko fizyka, reszta to zbieranie znaczków.
© 2011-2024 ZdunskaWola24.pl
zamknij
okanuluj