Ogłoszenie upadłości kojarzy się przede wszystkim z wszelkiego rodzaju osobami prawnymi, przedsiębiorcami. Upadłość konsumencka jest instytucją stosunkowo młodą, bo wprowadzoną 31 marca 2009 roku do polskiego prawa upadłościowego i naprawczego. Celem postępowania upadłościowego w tym przypadku jest umorzenie bądź zmniejszenie zobowiązań osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej.
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
Upadłość konsumencka może być ogłoszona przez osobę fizyczną , która nie prowadziła działalności gospodarczej na rok wstecz przed złożeniem wniosku o upadłość.
Dłużnik musi mieć status niewypłacalnego, to znaczy utracić zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Przy czym zadłużenie nie może być związane z uprzednio prowadzoną działalnością gospodarczą. Domniemywa się, że utrata zdolności ma miejsce, gdy opóźnienie wykonywania zobowiązań wynosi ponad trzy miesiące.
Niewypłacalność bądź istotne zwiększenie jej stopnia z kolei nie może wynikać z umyślnego działania dłużnika bądź rażącego niedbalstwa. Toteż w pełni uzasadniać będą ją okoliczności niezależne od zobowiązanego, które są przez niego niezawinione. Mogą być związane z osobą zadłużonego - na przykład nagłą chorobą jego bądź bliskich czy też nieprzewidywalną zmianą sytuacji gospodarczej lub politycznej kraju.
Wnioskodawca nie korzystał z dobrodziejstwa umorzenia zobowiązań, wskutek ogłoszenia bankructwa w ciągu ostatnich dziesięciu lat.
Kumulatywne spełnienie powyższych przesłanek sprawia, że osoba może ubiegać się o oddłużenie.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Zarówno konsument, który popadł w tarapaty finansowe, jak i jego wierzyciel, mogą złożyć wniosek o przeprowadzenie postępowania upadłościowego. Dłużnik może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, nawet wówczas, gdy ma tylko jednego wierzyciela.
Wniosek o ogłoszenie upadłości składa się na formularzu. We wniosku obligatoryjnie należy opisać okoliczności, które uzasadniają prowadzenie postępowania upadłościowego oraz ich uprawdopodobnienie. Wnioskodawca musi także wskazać miejsca, w których znajduje się majątek dłużnika wraz z jego wykazem i szacunkową wyceną składników tego majątku. Kolejnym elementem wniosku jest spis wierzycieli z wysokościami wierzytelności każdego z nich oraz informacją o terminach spłaty. Ponadto, wniosek obejmuje spis wierzytelności spornych, kwestionowanych przez dłużnika. Wyszczególnić należy listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika, w tym hipotek i zastawów. Dłużnik powinien także zawrzeć w nim oświadczenie, że nie zachodzą okoliczności, będące podstawą oddalenia wniosku (art. 4914 ust. 2 i 3 prawa upadłościowego i naprawczego).
Wniosek składa się w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania dłużnika. Sprawę rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego zawodowego. Zakończone postępowanie powoduje umorzenie wszystkich zobowiązań dłużnika, które powstały przed ogłoszeniem upadłości.